Depremde doğdular insanlığa umut oldular

Bugüne kadar 600 kişinin profesyonel eğitim aldığı Gölcük Arama Kurtarma Timi (GESOTİM), 24 yılda; İran, Gürcistan ve Türkiye’de meydana gelmiş olan 70 olaya müdahale ederken halk geneline verdikleri eğitimlerle dikkat çekiyor. Aynı zamanda Gölcük Esnaf Odası Başkanı ve Kocaeli Esnaf Odaları Başkanvekili olan Gölcük Arama Kurtarma Derneği (GESOTİM) Başkanı Necmi Kocaman ile 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi sonrası 24 yılda nereden nereye geldiklerini konuştuk. Deprem felaketinden 3 ay sonra kurulan GESOTİM’in bugün ekip, malzeme ve teçhizat konusunda çok ileride olduğunu belirten Kocaman, olası bir felaket anında 5 tane alanda rahatlıkla enkaz üzerinde görev yapabilecek ekiplerinin hazır olduğunu dile getirdi. Kahramanmaraş merkezli depremin ardından bölgeye hareket eden ilk ekiplerden olan GESOTİM, 18 depremzedeyi enkaz altından çıkararak umut oldu. GESOTİM’in bu başarısı Devlet Üstün Fedakârlık Madalyasıyla da ödüllendirildi.

SEVGİ OLMADAN ASLA YAPILMAZ

✓GESOTİM nasıl kuruldu ve 24 yılda nereden nereye geldi?

Sene 10 Kasım 1999, Atamızın vefatının olduğu gün itibariyle biz belki çoğu insanın hayal dahi edemeyeceği bir oluşum içerisine girdik. 24 yılı kısa iki cümleyle anlatacak pozisyonumuz yok ama şunu diyebilirim; inandık, sevdik. Bütün bu sevgimizi; işimizi, aşımızı, her şeyimizi bir tarafa koymak kaydıyla gönüllülük çerçevesinde en iyi şekilde, en güzel şekilde borcumuzu ödeyebilmek için yaşamış olduğumuz afette bize uzanan ellere karşı onların yaşaması halinde borcumuzu ödemek için varlığımızı bugünlere kadar getirdik.

 ✓Bu süreçte yani 24 yılda neler yaşadınız?

Tabii çok meşakkatli bir yol. Yine altını çiziyorum ‘sevgi’ olmadan asla yapılamayacak bir şey. Büyük zorluklar çektik. Ama inanınca, sevince insanın başaramayacağı hiçbir şey yok. Her türlü engellemelere rağmen, her türlü varlığımızdan rahatsız olunmasına rağmen biz onlar için değil, insanlık için var olduğumuzu belleğimize yerleştirdik, inancımızı koruduk. Eğitimlerimizi aldık, malzemelerimizi getirdik, süre zarfında teknolojiye ayak uydurmaya çalıştık. Ortamları en iyi şekilde olmasını sağladık. Topluma yararlı insanların kazandırılması doğrultusunda üstümüze düşen ne görev varsa yaptık. 24 yıl içerisinde bu devam etmekte. Çok geliştik. 17 Ağustos 1999’da hazırlıksız yakalanmış olduğumuz dönem içerisindeki bilgisizliğimizi, çaresizliğimizi başka insanların yaşamaması için bugün bizim varlığımız çok çok önemli.

BU İŞTEN MAAŞ ALMIYORUZ

✓Gençlere, gönüllülere ve kurumlara verdiğiniz eğitimler neler?

Biz bu işi gönüllü yapıyoruz. Bu işten maaş almıyoruz ve işimizi bitirdikten sonra onun huzur ve mutluluğu bizi bir adımda ileri getiriyor. 24 yılda adımıza konuşuyoruz; Toplumun bilinçlenmesi ve afete hazırlık aşamasında ülke olarak elbette çok büyük değişimler gösterildi. Biz de GESOTİM olarak eğitimler vermeye devam ediyoruz. Bunları şöyle sıralayabiliriz; Afete hazır aile eğitimi, afet yönetimi eğitimi, afete hazır okul-afet bilinci, okul öncesi eğitimi, ilkokul ve ortaokul eğitimi, hayati idame ve dayanıklılık eğitimi, köpekle arama eğitimi, kentsel arama kurtarma eğitimi, doğada arama kurtarma eğitimi, saha uygulamaları eğitimi, arama kurtarma tahliye eğitimi, ekipman kullanımı eğitimi, ilkyardım eğitimi, deprem öncesi ve sonrası eğitim. 

✓Malzeme ve teçhizatınız yeterli mi?

Kılığımızda, kıyafetimizde, malzememizde, teçhizatımızda yani bugün dünyaya kafa tutar bir durumda olduk. Avrupa'ya gittiğimizde, gördüğümüzde kıskanırdık. Şimdi belki de onlarda yok bizdeki malzemeler. Ama risk analizi var, kriz esnasında uygulanacak taslak var, program var. O günkü şartlarda sivil savunma müdürlükleri, sivil savunma birlik müdürlükleri sonrasında afet acil durum yönetimi hemen akabinde son olarak da AFAD bünyesinde gönüllü, yükümlü çalışmamıza devam ediyoruz.

✓Ayrı bir parantez açalım ve Gölcük depremi diyelim…

17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi… 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03.02’de, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem Richter ölçeğine göre 7,5 Mw büyüklüğünde gerçekleşti. Büyük çapta can ve mal kaybına neden oldu. 17 Ağustos depremi, tüm Marmara Bölgesi’nde, Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmi raporlara göre, 17 bin 480 ölüm, 23 bin 781 yaralı oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285 bin 211 ev, 42 bin 902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50 bin ölüm, ağır-hafif 100 bine yakın yaralı oldu.

BİR METRE YAKINIMIZDAKİNE EL UZATAMADIK

✓17 Ağustos Gölcük Depreminde büyük bir çaresizlik yaşandı…

Bunu çok iyi sizler de biliyorsunuz ki bölge insanı afet yemiş olduğu sırada çaresizlik ve korkuyla beraber büyük stresi yaşamakta. Şimdi bu tür yerlerde bilgili, bilinçli, tecrübeli insanların olması, bu işin sevdalı insanların olması o günkü durumlarda biz bir metre yanımızdaki insana, ‘beni buradan çıkartın’ diyen insana el verememenin ve onu enkaz içerisinde boğularak ölmesine, nefessiz kalıp hayata veda etmesine maalesef şahit olmuştuk.

 ✓Peki geçmişten ders çıkarıldı mı?

Bu da bize çok büyük ibret verdi, geçmişten ders çıkarttık. Bunlar çok önemli. Şimdi o günkü şartlarda tamamen devlet çağrısı içerisinde milletin vermiş olduğu seferberlik neticesinde, doğusundan batısına ülkenin ve dünyanın bütün uzanan elleriyle birlikte asrın afetini hep beraber aştık.

EN BÜYÜK SERMAYEMİZ MORAL

✓Yani kartopu gibi büyüdünüz…

Gölcük Arama Kurtarma Derneği GESOTİM olarak her şeye rağmen, her türlü olumsuzluklara rağmen, bu iş olmaz, bu işi yapamazsın diyen kişilere rağmen, saman alevi gibi diyen büyüklerimize rağmen başardık. Onlar, bugün belki bizleri gördüğünde, bir araya geldiğimizde tebrikle takdir ediyorlar. Bizim en büyük sermayemiz moral. Bu moralin verilmesinde bizlere katkı veren kim varsa herkese biz teşekkür ediyoruz.

✓Nerelerde eğitimler veriyorsunuz?

Dokuz üniversitesinin 8 tanesinde eğitimlerin tamamını biz verdik. Daha sonra da okullarda, kurumlarda, müftülüklerde, resmi kurumlarda, ilköğretim, ortaöğretim, ana sınıflara eğitimler verdik. Bu olayı yaşamamış olan kişilere ve gençlere bir şeylerin anlatılması, gösterilmesi deprem gerçeğinin devamlı canlı tutulması yönünde çabamız devam ediyor. Türkiye her an için her dakika bir depremle karşı karşıya kalabilir, afetler sınır tanımaz dedik. Biz afetlere hazırız, ya siz diye özellikle sorduk.

✓Peki olası bir afete karşı ülkece hazır mıyız?

Kişisel blokta yani o kadar çok teknolojiyle birlikte araç edevat, lojistik malzeme fazla ki bence bu alanın kapsamı sadece bir AFAD'ın, bir itfaiyenin oluşumuyla ilerlemiyor. Öyle gün geliyor ki büyük afetlerde, bizim gibi yaşadığımız gibi bir afette yeterli kalmıyor. Gönüllüler, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Teşkilatı, sağlık birimlerinin belli pozisyondaki UMKE ekibi, belli kurumlar, belli belediyeler ciddi şekilde bu işe eğiliyorlar.

✓Biraz daha açar mısınız?

Yani en azından şöyle örnek vereyim. Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesine yeni bir subay veya astsubay girer ve belki de 25 yıl hiç savaş yapmadan emekli olur gider. Ama bir gün gelir düşman sana bir mermi atmış olduğu sırada savaş başlar. Demem o ki; Hazırlık ise 25 yıl içerisinde zaten devam eder haldeydi. O yüzden bizler de teknik kadromuzla her gün eğitimler yapıp, her gün yenileme yapıp, teknolojiye uydurmaya çalışıyoruz. Bunun canlı örneğini 24 yıl sonra gelen Kahramanmaraş merkezli depremde yaşadık…

OLASI AFETTE 5 ENKAZDA GÖREV ALABİLİRİZ

✓Peki GESOTİM olarak sizler herhangi bir afet durumuna hazır mısınız?

Elbette… Bugün olası bir afette 5 tane alanda rahatlıkla enkaz üzerinde görev yapabilecek ekibimiz mevcut. Teknolojiye uyuyoruz ama kaos ve kriz idaresinde ülke genelinde daha ivme kazanmamız gerektiğine inanıyorum. Yani gönüllülere bu boyutta daha çok el uzatılmasının, onlara moral açısından daha çok destek verilmesinin ülke adına çok büyük yararlar getireceğine inanıyorum.

✓Eğitimlerinize katılım oranları nasıl?

Kendi adıma konuşuyorum; Biz Gölcük Arama Kurtarma Derneği asrın afetini yaşamış ekip olarak olası afetlere ve depremlere karşı sonuna kadar hazırız. Yeterli miyiz, asla yeterli değiliz. Gölcük’ün nüfusu 180 bin, eğitim dönemlerimizi 20-30 kişiyle yapabiliyoruz. Bir sanatçı geliyor 15 bin kişi katılıyor, iğne atsan yere düşmüyor ama bir depremle alakalı bir panel verelim dediğimizde maalesef 2 avuç kadar insan katılmıyor.

✓Yerel yönetimler ve kurumlar sizlere destek oluyor mu?

Bütün kurumlarla son derece diyaloğumuz kuvvetli, herkese açığız. Siyasi bir yer değil burası. Biz Gölcük’ün, Kocaeli’nin evlatlarıyız. Bu boyutta Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanımız Tahir Büyükakın her zaman destek veriyor, teşekkür ediyorum. Kartepe Belediyesi, Karamürsel Belediyesi, Gölcük Belediyesi belli bloklarda katkı ve destek sağlıyor.

✓Afete hazırlık konusunda ise kaos ve kargaşalar da söz konusu olabiliyor mu?

Bunlar bence istişare yapılarak, liyakat sahibi kişilerin göreve getirilerek uzmanlarla, bilim adamlarıyla bir araya gelinerek her sene mutlaka 3 günlük çalıştaylar yapılarak aşılabilir. Bir kent için neler yapılabilir, depreme hazırlık aşamasında neler yapılabilir gibi konular üzerinde konuşulabilir. Böylece yaşanılabilecek şeyin önüne geçebilmek, zararın aza indirilmesi noktasında katkı verebilmek noktasında son derece yararlı olacağını düşünüyoruz.

BU NESİLE SAHİP ÇIKIYORUZ

✓Birçok genç kafelerde otururken GESOTİM üyesi gençler burada afet ve ilk yardım eğitimleri alıyor…

Bizler eğitim vermeye, yararlı olmaya devam edeceğiz. Hemşehri derneklerine verilen önem kadar bize bir kat daha fazla değer verilmesini doğru buluyoruz. Çünkü eğitim gören çocukların tamamı haftanın 3 günü okuldan çıktıktan sonra buraya geliyor. Üretiyorlar, paylaşıyorlar, çevrenin olumsuz etkilerinden arındırabilmek için elimizden gelen tüm çabayı sarf ediyoruz. Bu kurum için destek olabilecek kişilere gitmeye devam edeceğim. Bu kurum benim değil, Kocaeli’nin depremi yaşamış insanların olduğu yerden, filizinden çıkmış bir tohum. Tohumdan çıkmış olan bir nesil. Bu nesile sahip çıkıyoruz. Biz işimizi seviyoruz, sevmeye de devam edeceğiz. Allah afet göstermesin ama olası afetlere karşı da mutlaka çok daha bilinçli, çok daha organize şekilde hareket etmemizin gerektiğine inanıyorum.

✓İçişleri Bakanlığınca size akreditasyon belgesi de verildi…

24 yıl öncesinde yaşadığımız asrın afeti sonrası insanlık adına ulusal ve uluslararası konumda operasyonel çalışmalara katılmış GESOTİM ekibimiz İçişleri Bakanlığı ve Ankara AFAD başkanlığı tarafından yapılan müracaat taleplerimiz sonrasında çok ciddi denetim ve operasyon senaryosunu en güzel şekilde uygulamaya koyarak bir başarıya imza attık. 12 Aralık 2022’de akreditasyon aldık. Bize inananlara, destek verenlere gönülden teşekkür ediyoruz Bu onur hepimizin.

O BİZE ALLAH’IN EMANETİ

✓Bir önceki söyleşimizde depremlerden bahsettik, hazır mıyız diye sorguladık… Ve akabinde 2 ay sonra maalesef bir deprem daha yaşadık. Kahramanmaraş merkezli ve 10 ilde can ve mal kaybına yol açan depremi duyar duymaz bölgeye intikal ettiniz. Neler yaşadınız, depremde kaç kişiyi enkaz altından kurtardınız?

06.02. 2023 Pazartesi günü 10 ili kapsayan deprem sonrası AFAD tarafından GESOTİM ekibimiz Şanlıurfa’ya görevlendirilmiş ve akabinde Adıyaman olarak sevki yapılmıştır.

Saat 04.17’de meydana gelen depreme saat 06.00 itibarı ile 3 araç, 15 personel ve tüm lojistik malzemelerimizle hareket ederek bölgeye 23 saatlik yolculuk sonrası ulaştık. Hemen göreve başlayarak enkaz altından 18 canlı ve 54 ölü çıkarttık.

✓Adıyaman’da enkazdan kurtardığınız Fatma isimli 11 yaşındaki çocuğu tedavisini yaptırmak için Kocaeli’ye getirdiniz. Neler hissettiniz...?

Adıyaman'da enkazdan çıkarttığımız 11 yaşındaki Fatma Zehra Delice ile yakından ilgilendik. Uçak ambulansla Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Onkoloji ve Palyatif Bakım Merkezi'ne getirildi.  Biz bundan sonra onun ağabeyleriyiz, o bize Allah'ın emaneti oldu. Elimizden ne geliyorsa yapmaya devam edeceğiz.

DEVLET ÜSTÜN MADALYASI ALDI

✓ GESOTİM olarak deprem bölgesindeki başarılı çalışmalarınız Devlet Üstün Fedakârlık Madalyasıyla ödüllendirildi…

Kahramanmaraş merkezli depremde gösterdiğimiz başarılı çalışmamız Devlet Üstün Fedakârlık Madalyasıyla ödüllendirildi.

✓ YEDEP kapsamında gerçekleştirdiğiniz projenizden bahseder misiniz?

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 2023 Yılı Yerel Destek Programı kapsamında Kocaeli Kent Konseyi ile Gölcük Arama Kurtarma Derneği GESOTİM arasında Afetle mücadelede savunmasız guruplar Projesi Sözleşmesi imzalanarak onaylanmış ve proje ortaklarımız Gölcük Otizm Derneği ve Kocaeli Can Dostları Hayvanlar ve Doğa İçin Organizasyon Derneği ile birlikte projemize Gölcük Arama Kurtarma Derneği GESOTİM’de eğitimlere başlanmıştır...

 ✓Son olarak neler söylemek istersiniz…

Gölcük Arama Kurtarma Derneği GESOTİM, kurulduğu günden bu yana ülkemizde yaşanan ve operasyonel olarak katıldığı  tüm sel, kaza gibi afetler ile depremlerde en etkin ve hızlı müdahaleyi gerçekleştirmiş, deprem sonrası yürüttüğü başarılı iyileştirme politikaları ile afetzede vatandaşlarımızın yaralarını en kısa sürede sarmıştır. Sadece ulusal çapta değil uluslararası anlamda da birçok başarılı operasyona imza atan GESOTİM Arama Kurtarma Derneğimiz, ihtiyaç halinde dünyanın en uzak coğrafyalarında dahi yaşanan afet ve acil durumlarına kayıtsız kalmamış, kaliteli, profesyonel ve alanında uzman personeli, teknolojik ekipmanı ile İran, Bam, Gürcistan, Tiflis’e kadar yardım elini uzatmış; insani yardım operasyonlarını başarıyla gerçekleştirmiştir. GESOTİM bundan sonraki süreçte de gerek ulusal gerekse uluslararası boyutta üzerine düşen görev ve sorumlulukları, sahip olduğu donanımlı personel ve geliştirdiği etkin politikalarla yerine getirmeye devam edecektir.